Leitzarango biodibertsitate babestua.

Leitzaran ibaiko harana, Gipuzkoan kokatua, aberastasun ekologiko handiko natura-eremu babestua da. Babestutako Biotopotzat deklaratua, biodibertsitate paregabea eta interes bereziko habitatak ditu, besteak beste, Usabelartzako turbera. Erreportaje honetan bi espezie azpimarratuko ditugu, beren berezitasun eta kontserbazio-egoera dela eta arreta berezia merezi dutenak: Drosera intermedia landare haragijalea eta Ur Zozoa (Cinclus cinclus).

Ur Zozoa: Uraren Kalitatearen Adierazlea.

Ur zozoa (Cinclus cinclus) Leitzaran ibaiko hegazti enblematikoenetako bat da. Gorputz

trinkoa, lumaje iluna eta bular zuri nabarmena ditu. Igeri egiteko eta urpean murgiltzeko gaitasun bikaina du. Intsektu akuatikoak, moluskuak eta krustazeo txikiak jaten ditu, uretan murgilduz harrapatzen dituenak.

Iturria: Olaia Garcia, Ur zozoa Leitzaranen 2025ean

Ibaiko ekosistemaren bioadierazlea.

Espezie honek uraren ondoan dauden zuloetan habia egiten du eta ibaien kalitatearen menpe dago. Leitzaranen presentziak ur garbi eta oxigenatuak daudela adierazten du. Hala

ere, kutsadurak eta ibaien ibilgua aldatzeak bere populazioei kalte larriak eragin

diezazkieke.

Euskal Herrian, ur zozoa interes bereziko espezie gisa katalogatuta dago. Bere babesa

bermatzeko, ibaietako ur-garbitasuna mantendu behar da eta ingurumen-inpaktu negatiboak saihestu. Leitzaran ibaian espezie honek bizirik irautea bere uraren kalitate bikainaren seinale da.

Drosera eta Usabelartzako Turberarekin duen Harremana.

Drosera intermedia, euskaraz eguzki-ihintza, landare haragijalea da, Usabelartzako turberan hazten dena. Habitat berezi horrek Leitzaran ibaiaren Babestutako Biotopoaren

parte da, eta Euskal Herrian landare hau aurki daitekeen lau eremu bakarrenetako bat da. Horrez gain, adierazle ekologiko garrantzitsua da, bere presentzia hezetasun, azidotasun eta habitataren kontserbazio-baldintza espezifikoen menpe baitago.

Drosera intermedia landare txikia da, hosto itsaskorrez estalia, mukilago izeneko substantzia bat jariatzen duten guruin bereziak dituena. Substantzia horri esker, intsektu txikiak harrapatzen ditu (horregatik esaten zaio “haragijalea”!). Harrapatutako intsektuetatik funtsezko mantenugaiak lortzen ditu, nitrogenoa kasu, hazten den lurzorua elikagai gutxikoa baita. Lur azido eta hezeetan garatzen da, turbera ekosistemen ezaugarri diren baldintzetan.

Usabelartzako Turbera.

Turberak oso ekosistema delikatuak dira, ur-goraldi eta materia organikoaren deskonposizio baxuaren ondorioz sortzen direnak. Horrek turba metaketa ekartzen du. Hala ere, turbera arrisku handien pean dago, gizakiaren jarduerek eragindako ur-erregimenaren aldaketak, espezie exotikoen basoberritzeak (pinu landaketak, adibidez), eta abeltzaintza eta mendizaletasunaren eraginak (turberak zapaltzea).

Turberaren degradazioak Drosera intermedia eta habitat honetara moldatutako beste espezie batzuk arriskuan jar ditzake. Usabelartzako turbera babestea funtsezkoa da Leitzaran ibaiaren Babestutako Biotopoaren biodibertsitatea mantentzeko. Kontserbazio-neurrien artean daude: gizakiaren sarbidea mugatzea eta espezie inbaditzaileak kentzea. Neurri hauek ezinbestekoak dira ekosistema hauskor hau bizirik mantentzeko.

Iturria: Xabier Cabezón (Leitzaran.net)

Ondorioz.

Leitzaran ibaiko Babestutako Biotopoa espezie bakarren babesleku naturala da, hala nola Drosera intermedia eta Ur Zozoa. Bi espezie hauen iraupena beren habitataren mantengan dago. Drosera turberen kontserbazioaren adierazlea da, eta ur-belatza, berriz, ibaiaren uraren kalitatearena.

Ekosistema hauek babestea funtsezkoa da Leitzaran haraneko biodibertsitatea eta oreka naturala bermatzeko.

Lagundu Leitzaran natura-ingurunea babesten!

- 🌱 Zatoz bertako zuhaitzak landatzera eta haraneko habitata zaintzera!

- 🏞 Leitzaran Parke Naturalaren deklarazio eskaeran gurekin bat egin eta maiatzaren 1an Santakrutzetako erreka jetsieran parte hartu! Gainera aurten 25.urteurrenez egingo dugu ekintza sinboliko hau.

Bibliografía:

 https://www.leitzaran.net/varios/turbera-usabelartza.html

https://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/ac84aBuscadorWar/especies/16626

 https://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/ac84aBuscadorWar/especies/10125